اگر بپذیریم که عقلانیت، انواع و سطوح مختلف دارد، ترکیبی از برخی دسته‌بندی‌های آن به این شرح است:
- عقل زرد؛ عقل معاش، عقلانیت معطوف به ابزار و عقلانیت معطوف به عُرف‌ها، محاسبه‌گری در بازه زمانی و مکانی (نسبتاً) کوتاه، عقل تصرف در ظواهر عالَم.
- عقل سبز؛ عقل معاد، عقلانیت معطوف به باورها و ارزش‌ها، محاسبه‌گری در بازه زمانی و مکانی (نسبتاً) متوسط.
- عقل سرخ؛ عقل مولا، عقل عشق، عقلانیت معطوف به تاثیر، محاسبه‌گری در بازه بلند زمانی و مکانی و اصلاً فرارفتن از زمان‌ها و مکان‌ها، عقل تصرف در باطن عالَم.
در طول به‌کار بستن آن دو سطح عقل، و فقط در صورتی که دو وادی قبلی عقل با موفقیت طی شده باشند، می‌توان به وادی عقل سرخ پا گذاشت؛ که سیدالشهداء فرمود: 《لایکمُلُ العقل اِلّا بِاِتِّباعِ الحق》. بنابر این، عقل عشق، عرصه حق‌مداران فرزانه و وارسته است؛ گرچه مدعی بسیار دارد.
حضور طولی سطوح عقلانیت را در سیر سروده‌های سیدالشهداء، ملاحظه کنید. [این و ۱۴ قسمت ذیل آن، یا این و ۱۴ قسمت ذیل آن]
عقل ,عقلانیت , ,معطوف ,محاسبه‌گری ,مکانی ,معطوف به ,عقلانیت معطوف ,محاسبه‌گری در , عقل ,در بازه
درباره این سایت